We weten niet wat kenniswerk is – en dat lijkt me nogal een probleem

Sinds ik in augustus vorig jaar dit artikel schreef over WorkFlowy is er veel gebeurd in mijn hoofd. Met name rondom de vraag: Wat is kenniswerk?

Iedereen die dagelijks vier uur of meer achter een beeldscherm zit is wat mij betreft kenniswerker, maar we weten feitelijk niet wat dat precies is, welk gereedschap we ervoor nodig hebben en vooral hoe we het moeten organiseren. En dit raakt bijna elke grote organisatie in Nederland en daarbuiten.

Daar waar Simon Sinek zich bezighield met de WHY van organisaties, is het wat mij betreft nu de hoogste tijd voor de HOW. De HOW van kenniswerk.

Het cruciale verschil tussen ‘gewoon werk’ en kenniswerk is dat bij kenniswerk de uitkomst van het werk niet vaststaat. Een schoenmaker weet van tevoren dat zijn inspanningen een schoen opleveren. Bij kenniswerk is de uitkomst veel minder evident.
Een kenniswerker combineert informatie, kennis, intuïtie en gutfeeling (wat je soms ook gokken zou mogen noemen) … en daar gaat wel eens wat mis.

Ons werk beweegt zich in een sneller tempo dan we doorhebben richting de smartphone. De smartphone is voor veel mensen hun ‘weapon of choice’ als het op werken aankomt. De pest is alleen is dat als je iets wilt vinden op een telefoon, een spreadsheet wil bekijken, je bloedchagrijnig wordt omdat je niet snel genoeg kunt vinden wat je zoekt.

Toen we dertig jaar geleden begonnen met het ontwerpen van computerinterfaces, deden we dat naar analogie en met de metaforen van de kantooromgeving van de jaren 1970; je typt documenten op een typemachine, stopt die documenten in een map en die map wordt vervolgens in een kast gezet, in een kantoor, in een vleugel van een gebouw. Zo zijn de computers van vandaag de dag nog steeds ingericht: gebaseerd op documenten en mappen.

Maar het hele construct en het concept van het document is in feite te traag voor de dynamiek van deze tijd.

Misschien moeten we eens even heel goed kijken naar wat er fundamenteel mis is met ons kenniswerk, voordat we ons gaan buigen over allerlei problemen en oplossingen (burn-out, strress, lean, agile, scrum, etc.).

Volgens mij moet informatie:

– snel beschikbaar;
– makkelijk op te slaan;
– doorzoekbaar;
– te ordenen en herordenen;
– te filteren;
– meta-dateerbaar en
– deelbaar
zijn. (in seconden; niet in minuten. En ook op een smartphone.)

Op al deze vlakken wint WorkFlowy het met grote afstand. Ja, ook van mijn geliefde Evernote en (voor Microsoftgebruikers) One Note.

Mijn vermoeden is dat met name de snelheid de cruciale factor gaat worden bij de tools die wij gebruiken. De meeste tools die we nu gebruiken zijn hopeloos ineffectief en traag.

Ik ben met Arjan Broere en Mark Meinema een researchtraject gestart dat gaat uitmonden in een boek, getiteld: One list to rule them all.

Op 10 oktober wordt het boek gelanceerd, tijdens een groot congres over dit onderwerp.

En een week later komt het boek uit in het Engels, net in de week dat ik toevallig aanwezig ben op een groot HR-congres in Zuid-Afrika. En als klap op de vuurpijl, om dit onderwerp groot maatschappelijk te agenderen brengt de KNVI op 14 november na ‘Alles is informatie‘ en ‘Toegang‘ het derde deel uit van een documentaireserie waaraan ik ook heb meegewerkt, met (waarschijnlijk) als titel: ‘Wat is kenniswerk?’.

Ik heb afgelopen maanden vriend en vijand bestookt met dit onderwerp en ik ben er diep van overtuigd dat ik iets wezenlijks op het spoor ben!