Feiten en meningen

Afgelopen maand las ik in één ruk het bejubelde boek Feitenkennis van wijlen Hans Rosling uit. Via TED.com, Arjen Lubach en Peter ten Wolde, stond Rosling als jaren op mijn radar maar dit boek is toch echt een enorme aanrader. Ik dacht dat ik al heel aardig op de hoogte was van welke kant het op gaat met de wereld als het gaat om onderwijs, armoede en geweld, maar dat de mensheid zulke enorme sprongen heeft gemaakt de afgelopen veertig jaar, daar had zelfs ik geen idee van.

Wat er hard inhakt bij het lezen van dit boek, is dat de meeste beleidsmakers en politici, net als de experts binnen de desbetreffende vakgebieden, doorgaans net zo goed (of slecht) scoren als chimpansees die mochten gokken bij een kennisquiz. In een voornamelijk door de media (die leven van polarisatie, het is hun businessmodel) geconstrueerd beeld van de werkelijkheid, missen we de signalen die ons kunnen helpen om de ontwikkelingen in de wereld goed te duiden. De pers heeft incidenten en ophef nodig. Over langzame, gestage grote verbeteringen lees je niks in de krant, domweg omdat het niet nieuwswaardig is.

Ons boek Nooit Af heeft nog nooit een serieuze boekbespreking gehad in een magazine of een krant. Af en toe spreek ik journalisten die dan uitleggen dat er geen concrete haakjes bij de actualiteit zijn, dat het boek alweer te oud (hoe werkt dan dan bij boeken die hun tijd vooruit zijn?) is en bovendien niet wetenschappelijk genoeg. Een gegeven waar je het maar mee met doen als auteur of uitgever. Maar deze enerzijds luie, en anderzijds hijgerige houding zal leiden tot het faillissement van de oude media. En de signalen zijn er volop. Nu pas komen de krachten van het web tot wasdom.

Ik kwam na het beluisteren van de podcast van Joe Rogan en Mattew Walker over slaap een andere waanzinnige podcast tegen, ook van Joe Rogan, maar ditmaal met Jordan Peterson. Die naam kende ik alleen van de ophef die er over hem en zijn opvattingen ontstaan is. Mocht je al van alles vinden van die man, stop dan met lezen. Mocht je nog blanco zijn in je opvattingen, net als ik toen ik begon te luisteren, neem dan vooral de tijd om een zeer boeiend gesprek te beluisteren. Met name het stuk over long-form en wat er gebeurt als tientallen miljoenen mensen wél geïnteresseerd zijn in lange verhalen en discussies vol nuances. En waarom ze zo geloven in de kracht van niet gemonteerde, geredigeerde verhalen, zodat iedereen zijn eigen mening kan vormen op basis van de hele context, in plaats van door er stukjes uit te lichten en en die uit hun verband te rukken. Waardoor de klassieke media je in feite belazeren met voor hun welgevallige stukjes. Ik denk dat als we onbevooroordeeld open kijken en luisteren naar dit soort verhalen en de inzichten van mensen als Hans Rosling meenemen, deze wereld snel een beetje mooier wordt.

(Voor de duidelijkheid: Ik heb nog geen duidelijke mening over het werk van Jordan Peterson; ik heb me er domweg nog niet genoeg in verdiept. Maar dit gesprek is van hoog niveau en verdient het om onbevooroordeeld beluisterd en gedeeld te worden.)